Biçimlerine Göre Sınıflandırma
Sağ ve sol dış yüzey tornalama kalemleri: Bunlara kaba talaş kalemi de denir. Bunlar, millerden fazla talaş kaldırarak çaplarını düşürmek ve istenen ölçüye çabuk yaklaştırmak için kullanılırlar. Bu kalemler sağ ve sol olmak üzere ikiye ayrılırlar. Sağ kalem, sağdan sola doğru ilerletildiğinde talaş kaldırır. Kesici ağız, kalemin sol yanındadır. Sol kalem ise, soldan sağa ilerletildiğinde keser. Kesici ağız, kalemin sağ tarafındadır.
Şekilde görülen bu kalemler çok rahat keser fakat, düzgün bir yüz çıkarmazlar. Bu kalemlerin kullanılması sırasında ince talaş için uygun bir payın bırakılması gerekir.
Kaba talaş kalemlerinin kesme yüzleri düzdür ve ucu yuvarlatılmıştır. Bu yuvarlaklık 0,4 mm. yarıçapında küçük bir kavisle sağlanır. Böylece kalemin kırılması ve çabuk körlenmesi önlenmiş olur. Bu durum rahat kesmelerine zarar vermez.
İnce talaş kalemi: ince talaş için kullanılan yuvarlak uçlu bir kalemi göstermektedir. Bu kalem kaba talaş kalemlerine çok benzemektedir. Yalnız ucu 0,8 – 1,6 mm. yarıçapında yuvarlatılmıştır. Kalem iyi bilenmiş, gaz taşı ile kesici kenarının kılağısı alınmış ve araba ilerlemesi de uygun seçilmiş olursa çok düzgün bir yüz elde edilir. Gaz taşı ile kalemin kılağısını almak, kalemin ömrünü arttırdığı gibi iyi bir kesme de temin eder.
Delik kalemleri: Delik tornalama kalemleri, bir delik katerine bağlanarak evvelce delinmiş veya dökümden delik çıkmış parçaların içini tornalamada kullanılırlar. Bu kalemin kesici ağzı sol torna kalemi biçimindedir. Verilecek ön boşluk açısı, işlenen deliğin çapına bağlıdır. Kalemin alt kısmının deliğe sürtünmemesi için, delik küçüldükçe boşluk açısının büyümesi gerekir. Delik tornalamada, seri çelikten dövülerek biçimlendirilmiş delik kalemlerinden de yararlanılır.
Alın tornalama kalemleri: Bu kalemler sağ ve sol yan kalemi diye ikiye ayrılır. Bunlar, faturaların, kademelerin ve alın yüzeylerin tornalanmasında kullanılırlar. Sağ yan kaleminin ucu, iki punta arasına alınmış bir iş parçasının alın yüzeyini gezer puntaya çarpmadan tornalama imkanını sağlamak için sivri olarak bilenir. Burada meydana gelen açı 58° derece kadardır.
Sağ yan kalemi, sağdan sola ilerletildiğinde keser, kesici ağız, kalemin sol kenarındadır. Üst yüzey, kesici ağızdan sağ tarafa doğru alçalır.
Bu kalemle şekilde okla gösterilen yönlerde eksenden itibaren içe ve dışa doğru talaş verilir. Titreşim yaptırmamak ve az talaş verme hallerinde eksenden dışa doğru talaş vermek uygun olur.
Sol yan kalemi, sağ yan kaleminin tam tersi olacak şekilde bilenir. Kesici ağız, kalemin sağ kenarındadır. Üst yüzey, kesici ağızdan sol tarafa doğru alçalır. şekilde görüldüğü gibi, iş parçalarının sol yanlarını tornalamada kullanılır.
Her iki kaleme de, kesme sırasında iş parçasına sürtünmemesi için boşluk açısı verilmelidir.
Profil kalemleri: Profillerin tornalanması için yapılan özel bir kalem çeşididir. Her profil için ayrı kalem bilenir. Bu kalemlerin bilenmesi diğer kalemler gibi olur ise de istenen profile uygun bir mastardan yararlanmalıdır. Körlendiklerinde profilin bozulmaması için talaş yüzeyinden bilenmelidir. Bu kalemler de, diğer kalemler gibi punta eksenine göre bağlanmalıdır. Aksi halde, iş parçasına verilmek istenen biçim bozulur. Profil kalemlerine talaş açısı verilmez. Şekilde bir profil için hazırlanmış kalem görülmektedir.